Bebek ve Çocuklarda Güvenli Bağlanma
Dünyaya gözlerimizi açtığımız ilk andan itibaren ihtiyacımız olan en temel duygu güven duygusudur. Yaşamın ilk iki yılında anne ile çocuk arasında kurulan bağ onun gelecek yıllarının sağlıklı olması için atılan en önemli temeldir.
Bebekler, daha çok vakit geçirdiği kişi ile değil, ihtiyaçlarını karşılayan kişi ile arasında sağlıklı bir bağ geliştirir. Bağlanma her ne kadar 0-2 yaşları arasında gerçekleşse de çocuğun hayatı boyunca etkileri sürer. Anne-baba ile arasında güvenli bir bağlanma olan çocuklar, annenin-babanın her zaman yanında olduğunu ve ihtiyaçlarına cevap vereceğini, ulaşılabilir olduğunu bilir.
Ebeveyninden ‘ben buradayım, seni duyuyorum, seni anlıyorum, sana değer veriyorum' mesajlarını alan, anlaşıldığını, değerli olduğunu, kabul edildiğini hisseden ve böylece güvenli bağlanan çocuğun hem kendine ve hem de çevresine güveni olumlu yönde desteklenecektir.Güvenli bağlanan çocuklar, zorluklar karşısında 'ben başa çıkabilirim' inancına sahiptirler ve özgüvenleri daha yüksektir.
Güvensiz bağlanan çocukların çevrelerine karşı çok daha az merak duyduklarını ve çekingen tavırlar sergilediklerini gözlemleriz. Erken çocukluk dönemindeki güvenli bağlanan çocukların ileriki yıllarda sosyal ilişkilerinde daha yetkin olduklarını, güvenli bağlanan çocukların güvensiz bağlanan akranlarına göre daha kolay uyum sağladıklarını da göstermektedir.
GÜVENLİ BAĞLANMAYI DESTEKLEMEK İÇİN NELER YAPABİLİR?
Doğduğu andan itibaren bebek ile iletişim kurarken gözlerinin içine bakmak, bebek ile anne-baba arasındaki bağı kuvvetlendirir.
•Özellikle hayatın ilk dönemlerinde, bebeklerin hayatında sabit bakım veren kişiler, sabit figürler olmalıdır. Çocuklar hayatlarındaki diğer bakım verenlerin (bakıcıların vb.) sık sık değişmesi güvenli bağlanma ilişkisini kurulmasını olumsuz yönde etkiler.
• Bebekleri, ayrılıklara hazırlamak önemlidir. Evden çıkarken çocuğa görünmeden çıkmak, kaçmak, çocuğun size olan güvenini zedeler, güvensizlik duygularını pekiştirir ve ayrılığa tepkilerini artırır. Bu sebeple mutlaka çocuğa veda edilmelidir.
• İlk bakım verenlerin anneler olmasına rağmen bebekler ilk dönemlerden itibaren babalarına karşı da bağlanma geliştirirler. Babaların, bebeğin hayatındaki rolü çok değerlidir. Ne kadar zaman geçirdikleri, oyun oynamaları, etkileşimde bulunmaları değerlidir.
• Bebekle fiziksel temas kurmak, güvenli bağlanma için çok değerlidir. Bebek ile oynanan gıdıklama, “cee ee” oyunları, el-ayak masajları güvenli bağlanmayı güçlendirir.
• Bebeğin duygularına uygun şekilde karşılık vermeli ve bebek için ulaşılabilir olunmalıdır. Bebek korktuğunda, üzüldüğünde olduğu gibi, olumlu duygular yaşadığında da anne babasının yanında olabileceğini bilmesi gerekir.
• Bebekle ya da çocukla bir süre ayrı kaldıktan sonra tekrar bir araya gelindiğinde anne babaya ulaşabileceği ve duygusal ihtiyaçlarını karşılayabilecek zamanın ona tanınacağını öğrenmesine ve kendini güvende hissetmesine yardımcı olur.
