Stanford Zeka Testi
Stanford Binet Zeka Testi Nedir?
Stanford Binet zeka testi 3- 85 yaş aralığındaki bireylerin, zihinsel gelişim düzeylerini ölçen üstün yeteneğinin veya zihinsel geriliğin olup olmadığını tespit eden ilk resmileşmiş zeka testidir. Çocuklar için daha uygun olan test, Alfred Binet ve Theodore Simon tarafından Fransız okul sistemi için, okullarda öğrenme güçlüğü çeken ve yaşıtlarından daha hızlı öğrenen çocukların belirlenmesi amacıyla binet-simon ölçeği olarak ortaya çıkmıştır. İlk olarak 30 sorudan oluşan testin soruları ölçek ilerledikçe zorlaşıp, çocuk cevap veremediğinde test son bulur. Aynı yaş grubundaki çocukların aynı soruya kadar gelebilmeleri ortalama bir sonucu oluşturmuş böylece Binet tarafından zeka yaşı kavramı bulunmuştur. Zeka ölçeğinin uygulandığı 10 yaşında ki çocuk, 12 yaşındaki çocukların cevap verebileceği sorulara ulaşıyorsa zeka yaşı 12’dir. Binet zeka ölçeği Parisli çocuklarda etkili olurken, Kaliforniyalı çocuklarda tutarlı sonuçlara ulaşamamıştır. Stanford Üniversitesinde revize edildiği için Stanford-Binet ismini almıştır. Şu an her çocuğun yaş düzeyine ve etnik kökenine uygun olarak hazırlanmış hafızayı, okuma yazma becerilerini, akıl yürütme becerilerini, işlem kabiliyetini ölçen standardize edilmiş sorular bulunmaktadır. Günümüzdeki haline, alt testlerin birleştirilmesi, yeni alt maddeler eklenmesi, soru sayısının artırılması gibi adımlardan geçmiş, bir çok kez düzenlenerek, gözden geçirilerek gelmiştir. Testin içeriğine göz atacak olursak, okul öncesi dönemde küplere şekiller yapma, resimlerle eşya isimleri, okula yeni başlamış çocuklarda nesnelerin benzer ve farklı yönlerini ayırt edebilme, 8-9 yaşta ise tersten sayı saydırma gibi aritmetik becerileri ve sözcük dağarcığını, belleği ölçmektedir. Sonuç olarak ana alanlardan aldığı puanların birleşimi ile çocuğun genel skoru elde edilir.
Stanford Binet Zeka Testi Nasıl Uygulanır?
Binet testi uygulanmadan önce çocuğun tüm ihtiyaçlarının karşılanmış olması gerekir. Açlık, yorgunluk, uykusuzluk sorunu yaşayan çocukların zeka testi sonuçları olumsuz etkilenmektedir. Binet zeka testine gelmeden önce çocukta kaygı ve endişe uyandıracak “zeka testi olacaksın dikkatli cevapla” gibi kelimeler kullanılmamalıdır. Testin yapılacağı ortam havadar, sessiz ve dışarıdan gelebilecek her türlü dikkat dağıtıcı uyaranlardan uzak olmalıdır. Testin yapılacağı masa ve çevresinin dikkat dağıtıcı materyallerden uzak olmasına dikkat edilmelidir. Çocuk küçük yaştaysa ve aile bireylerinin yanında olmaması çocuğu endişelendiriyorsa, aileden biri gözlemci olmak şartı ile katılabilir.
Uygulayıcı eğitimi almış kişi tarafından, çocuğun takvim yaşı belirlenir. Eğer çocuk kendine yöneltilen sorularda başarısız oluyorsa test bir yaş alttan başlar. Bütün soruların başarılı olarak cevaplandığı yaş çocuğun temel yaşı olarak kabul edilir. Çocuğun yaşı belirlendikten sonra sorular yaş grubuna göre zorlaşarak sorulmaya devam eder. Ölçüm alanlarından hiçbirine doğru cevabı veremediği, başarısız olduğu alana kadar test devam eder ve sonlandırılır.
Stanford Binet Zeka Testi Neden Yapılır?
Stanford Binet zeka testinin çocukları üstün zekalıdan zeka geriliğine kadar sınıflandırmasının amacı çocuğun zihinsel yaşını, öğrenme düzeylerini, alt ölçüm alanlarındaki iyi olup olmadığı alanları tespit edip, koşulların iyileştirilmesi, çocuktan kapasitesinin üzerinde performans için zorlanmamasını, üstün zekalı çocuklara da uygun şekilde eğitim şartlarının sağlanmasını amaçlar.
Çocuğunun zeka yaşını merak eden, zihinsel gelişim olarak akranlarıyla arasında bulunan farkı öğrenmek isteyen ve eksik olduğu alanlarda çocuğunun gelişimine destek vermek isteyen ebeveynlerin talebiyle çocuk ve ergen psikiyatrisi kliniklerine, psikoterapi merkezlerine başvurarak bu testi uygulatabilirler.
Okulda öğretmeni tarafından fark edilen, yaşıtlarından daha hızlı öğrenen veya yaşıtlarına kıyasla çok daha zor öğrenen çocukların, öğretmeninin aileyi bu testi yaptırmaya yönlendirmesiyle de test için uygun yerlere müracaat edilir. Bu sayede çocuğunun zihinsel gelişimi, zeka yaşı, eksik veya fazla gelişmiş olduğu alanlar öğretmeni ve ebeveyni tarafından öğrenilir, çocuğa uygun koşulların sağlanması üzerinde durulur.
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi Stanford Binet zeka testi çocuğun performansının yaşıtlarından daha iyi ve geride olduğu durumlarda potansiyelini anlamak için kullanılır. Aile ve öğretmeninin gerek görmediği durumlarda uygulanmayabilir.
Stanford Binet Zeka Testi Ölçeği ve Ölçüm Alanları Nelerdir?
Stanford Binet zeka testi bireysel olarak uygulanan bir zekayı ölçen bir testtir. Genellikle çocuklara uygulanan Binet zeka ölçeği bazı uygulayıcılara göre yetişkin bireylerde de kullanılmaktadır. Zekayı beş ana dala ayıran ölçek, alt testleriyle birlikte zihinsel gelişimi ölçümler. Stanford Binet testinin son revize edilmiş haliyle ortaya çıkan ölçtüğü alanlar; sözel yargılama, çocuğun okul ve arkadaş çevresinde gelişen kendini ifade etme, problemlere çözüm getirebilmesini kısacası sosyal zekayı ölçümler, sayısal muhakeme dikkatini, pratikliğini, işlem becerisini ölçer, kısa süreli bellek, duyusal kısa süreli belleği, hatırlama ve konsantrasyonunu ölçer, soyut görsel müdahale ölçüm alanı ise çocuğun matematiksel bilgisini, hayal gücünü ve duyusal motor becerilerini bir arada kullanacağı alandır. Stanford Binet ölçeği uluslararası en çok kullanılan zeka ölçeği olup, bireylerin ortalama zeka puanını 100 kabul etmiştir. Daha çok okul öncesi dönemdeki çocuklara uygulanan Binet ölçeği yetişkinlere de uygulanmaktadır. Stanford Binet zeka testi sonuçlarına göre bireyin zeka puanı 140 ise yüksek kapasitede kabul edilmişitir oldukça az görülen kapasiteye sahiptir. 100’ ün çok altında olan birey ise sınırda veya puanına göre zeka geriliği olduğu sonucuna varılır.
Stanford Binet Zeka Testinin Puanlama ve Yorumlaması Nasıl Yapılır?
Ölçeğin puanlanması için Stanford Binet zeka ölçeğinin ölçüm alanlarının detaylarına hakim test uygulayıcısının, her bir ana maddeyi ve alt testleri değerlendirip bir sonuca ulaşması gerekmektedir. Stanford Binet zeka testinin ölçüm alanlarından kısaca bahsetmek gerekirse; sözel muhakeme, soyut görsel muhakeme, sayısal muhakeme ve kısa süreli bellektir. Bu 4 ana başlığın altında toplamda 15 alt test bulunmaktadır.
Ölçeğin puanlanması ve yorumlanması için çocuğun Binet zeka ölçeğine verdiği cevaplar cevap anahtarıyla karşılaştırılır. Cevap anahtarında cevap mevcut değilse en yakın cevaba göre yuvarlama ve puanlama yapılır. Sonuç olarak ana alanlardan aldığı puanların birleşimi ile çocuğun genel skoru elde edilir. Testin ortalama puanına göre çocuk değerlendirilir. Böylece çocuğun zeka yaşı ve kendi yaşı arasındaki farkın yakınlığı uzaklığı, zeka bölümlerinden hangisinde daha yetenekli ve eksik olduğu sonucuna ulaşılır.
Stanford Binet Zeka Testi Puanlaması:
- 69 ve daha aşağısı olan bireyler: zeka geriliği
- 70 ve 79 arasındaki bireyler: sınırda zeka
- 80 ve 89 arasındaki bireyler: donuk normal zeka
- 90 ve 109 arasındaki bireyler: normal zeka
- 110 ve 119 arasındaki bireyler: parlak zeka
- 120 ve 129 arasındaki bireyler: üstün zeka
- 130 ve 139 arsındaki bireyler: çok üstün
- 140 ve üstü zekaya sahip bireyler dahi ve dahiye yakın zekadadır, bin kişiden iki kişide bu zeka kapasitesi görülür.
Standford Binet Zeka Testi Ücreti Ne Kadar?
Stanford Binet Zeka Ölçeğinin uygulama ücreti kurum ve merkezlere bağlı olarak değişmektedir, ortalama 350 tl dir. Binet zeka ölçeği bireysel olarak uygulanır ve süre sınırlaması bulunmaz. Çocukların zeka ölçeğini tamamlama hızı 45 – 90 dakika arasında değişmektedir ortalama 60 dakikada bir çok çocuk testi sonlandırır. Ölçeğin sonucu skor halinde değil alt alanları değerlendirme ve yorumlama şeklinde ebeveynlerle paylaşılır. Çocuğun yeterli performansını ortaya koyamaması veya değişim, gelişimleri merak etme halinde en erken 6 ay sonra tekrarlanabilir.